ABIDJAN
Marie-Paule, 23 jaar, verlaat binnenkort haar kleine huis in Yopougon, om haar medespeelsters van de Abdul Ivoire Football Club te voegen. Afkomstig van de stad Sassandra, in het zuidwestelijke deel van de Ivoorkust, hadden haar ouders haar verboden een ploeg te integreren: eerst de studies. Maar toen ze in Abidjan aangekomen is met een BTS in informatica op zak (Brevet de Technicien Supérieur), heeft Marie-Paule besloten haar lot in eigen handen te nemen.
Marie-Paule is met de maracana begonnen, een straat-voetbal, waarvan veel jonge Ivoriaanse houden en dat op een terrein uit beton, zo groot als een handball terrein gespeeld wordt: de goals zijn alleen maar 50 cm breed. Hier – traditie in de Ivoorkust – speelt iedereen met « lekés » aan de voeten, deze sandalen uit plastiek die overal op de stranden in België en Franrijk te zien zijn.
Sinds 2019 in Abidjan geïnstalleerd, heeft ze heel vlug een voetbalclub van tweede divisie gevoegd, ondanks het meningsverschil met haar ouders. « Het voetbal weglaten is ondenkbaar voor mij. Mijn leven is voetbal: ik eet voetbal, ik slaap voetbal, ik adem voetbal. Voordat ik voetbal in een club speelde, voelde ik me niet zo goed. Nu voel ik me goed in mijn vel », vertelt Marie-Paule.
Voor de coach, Dominique, hoofdtrainer van de ploeg van Marie-Paule, « is vrouwenvoetbal slecht gezien, omdat de meisjes niet betaald worden. De ouders zien dus geen interesse daarin. Nochtans zij er heel goede speelsters, er bestaat een kampioenschap, maar deze heel slecht georganiseerd is. Hoewel er wel een nationale vrouwenploeg bestaat de « Olifanten », blijft voetbal een mannensport in het land. » Hoewel Marie-Paule alles voor haar passie doet, is het heel moeilijk, en zelfs bijna onmogelijk voor een jonde vrouw van voetbal te leven in de Ivoorkust. Ondanks het feit dat haar ploeg nu in de 1ste divisie gestegen is, krijgen de speelsters maar heel sporadisch een salaris. « In het contract staat geschreven dat wij 20.000 CFA franken (30€) gaan verdienen, de matchpremies van 5.000 franken (7,60 e)worden eraan gevoegd. Toen ik in de liga 2 was, heb ik nooit het salaris, dat in het contract voorzien was, gekregen alleen maar de matchpremies, die juist het vervoer betalen… het is niet wettelijk, maar wie gaat ernaar ons luisteren? We gaan zitten mokken, maar het zal niet verder gaan, het zal zo blijven…. » Dus, om te kunnen leven, verkoopt Marie-Paule, telefoontoestellen op een markt van Yopougon.
Op een twintigtal kilometers van Yopougon, speelt Rokya, 11 jaar, bijna elke dag maracana in haar wijk, Cocody Saint-Jean, in Abidjan. Jongste van een familie met drie jongens en twee meisjes, heeft Rokya voetbal met haar broer, drie jaar ouder, geleerd. « Zij is het enige meisje hier dat voetbal speelt, iedereen kent haar. Dat maakt geen probleem dat ze met jongens speelt, alleen het moet goed gaan op school », benadrukt M. Keita, de oom van de leerling.
Hoewel hij Rokya aanspoort voetbal te spelen, toont hij minder begrip wanneer de buren hem zeggen dat zijn nicht een jongen had moeten zijn. Hij wordt ervan zenuwachtig. « En daarboven heeft zij mij verteld dat ze een jongen wou zijn! Dat is heel ernstig! » Rokya leeft in een heel traditioneel gezin, waar volgens haar grootmoeder, een meisje van elf jaar beter het koken en het huishouden zou moeten leren, in plaats van, na de school, in een bal te schotten.
Rokya droomt ervan een club te kunnen voegen maar voor het ogenblijk is er geen sprake daarvan. « Ze moet haar studies beëindigen, daarna mag ze doen want ze wil, zegt haar oom. Voetbal is heel onzeker, en nog meer voor een meisje, er is niet veel hoop dat ze daarmee ergens zal kunnen geraken ».
Fotobijschrift : Marie-Paule en haar medespelers trainen op hun terrein van Ebimpé, op enkele kilometers van het nieuwe olympische stadion Alassan Ouattara. Ze gaan daar vier keren per week zweten, van 10u tot 12u, wanneer de zon op zij hoogste is. Voor de Corona crisis speelden ze ook wedstrijden tijdens het weekeind, maar sinds de maand maart 2020, zijn de kampioenschappen tot stilstand gekomen. Kampioen van tweede divisie en nieuwe ploeg in eerste divisie, de speelsters trainen hard sinds begin november, om goed voorbereid te zijn om een nieuw seizoen tegen maart 2021 te starten.
1. De speelsters van Abdul Ivoire FC rusten en eten enkele mango’s, die ze naast hun terrein geplukt hebben. De minibus zal ze naar de gezamenlijke woning terugbrengen, en Marie-Paule zal dicht bij een rotonde afgezet worden, waar ze een vervoer naar huis zal nemen.
2. Wanneer ze niet op het terrein is, gaat Marie-Paule naar de markt van Yopougon. Ze heeft als doel potentiële kopers naar de winkel waarvoor ze werkt te sturen en deze een gsm te laten kopen. Daarna krijgt zij een percentage op de verkoop. Met deze kleine onzekere baan, kan ze dagelijks naar de trainingen gaan en wat geld verdienen om haar vervoer te betalen.
3. Marie-Paule, in haar klein huis van de populaire wijk Yopougon in Abidjan heeft een oog op haar telefoon, en bekijkt tegelijkertijd voetbal met een vriendin die in slaap gevallen is. Ze leeft met haar ouders en haar neef. Wanneer ze niet aan het trainen of aan het werken is, kijkt zij naar de televisie of bezoekt ze haar vrienden. Haar droom: in een Europese ploeg opgenomen te worden. « Indien, iemand me zou opmerken in de Ivoorkust en mij een contract in Europa zou voorstellen, zou ik ervoor zijn. Anders zal ik proberen zelf een oplossing te vinden ».
4. De grote meerderheid van de speelster van de Abdul Ivoire Football club, waar Marie-Paul speelt, verblijven in de Cité Bel Air van Yopougon. Hoewel de speelster niet of bijna niet betaald zijn, wordt hun logement door de voorzitter van de club gefinancierd. Velen komen uit streken die ver van Abidjan liggen, soms uit Benin en Nigeria. Ze hebben de keuze gemaakt ver van hun familie en gemeenschap te leven om zich tot een sport te wijden, die nochtans hen niet veel op financieel gebied brengt.
1. Rokya heeft zojuist de « lekés » (sandaletten uit plastiek) gekregen en trekt ze onmiddellijk aan om maracana met haar vrienden van de Cité van Cocody Saint-Jean te spelen. Haar trui krijgt ze van haar broer, wanneer deze te klein voor hem wordt.
2. en 3. Iedere morgen van de week, Rokya maakt zich alleen klaar, voor de spiegel van haar balkon om tegen 7 uur naar school te vertrekken. Haar grootmoeder en haar oom slapen nog wanneer ze het appartement verlaat. In de klas, heeft ze de rol van onderwijzeres van het 1 jaar basis onderwijs, totdat de onderwijzeressen aankomen.
